Skip Ribbon Commands
Skip to main content

Đình Trải

Lịch sử - Văn hóa  
Đình Trải
Đình Trải (còn gọi là đình Cả) có tên chữ là Bảo Đức, thuộc thôn Thọ Lão, xã Hoàng Tây, huyện Kim Bảng. Căn cứ vào các nguồn thư tịch Hán văn được lưu giữ tại di tích và truyền thuyết tại địa phương thì đình Trải thờ Đông Hải Đại vương Nguyễn Phục, một vị tướng thời Hậu Lê có công giúp vua Lê Thánh Tông đánh tan quân Chiêm Thành giữ yên bò cõi. 
Ngôi đình bề thế tọa lạc trên thửa đất rộng 1.847m2 về phía Nam của làng. Mặt chính diện quay hướng Tây, phía trước là đường thôn, xung quanh giáp nhà dân. Ngôi đình tọa lạc trên gò đất nổi, cao nhất làng, tương truyền đây là vị trí có rồng thiêng dẫn mạch. Theo các cụ cao niên trong làng, khi xưa làng Thọ Lão có con sông Thiên Bồng uốn lượn chảy từ phía Tây Bắc lại, mạch nước dẫn đến trước đình. Chính vì vậy dân làng đã chọn nơi đây dựng đình với ước vọng địa linh sẽ mang lại điều tốt lành cho dân làng. Đình gồm hai tòa, mặt bằng kiểu chữ đinh, tiền đường 3 gian 2 chái bốn mái cong; hậu cung 3 gian bít đốc. Tổng thể đình mang đậm phong cách kiến trúc nghệ thuật thời Hậu Lê. Thợ mộc làng Trải xưa với nhãn quan tinh tế, khiếu thẩm mỹ phong phú và bàn tay khéo léo đã thể hiện thành công các giải pháp, biện pháp trong quá trình xây dựng ngôi đìnhtừ bố cục mặt bằng, chọn và xử lý vật liệu, thiết kế, kỹ thuật đục chạm... Nổi bật ở đây là kỹ thuật bào trơn, đóng bén, tạo các loại mộng xám, mộng đuôi én, đuôi cá; lợp mái, xử lý vật liệu gỗ lim; sử dụng các loại vữa truyền thống: vôi, cát, rơm, mật mía, giấy bản. Các kỹ thuật chạm kênh bong, chạm thông phong, chạm chìm, chạm nổi thể hiện trình độ điêu luyện, trau chuốt từng chi tiết đã tạo nên nhiều bức chạm sinh động, tiêu biểu như các bức chạm đề tài tứ linh (long, ly, quy, phượng) hay các mảng chạm mang đậm tính dân gian như cảnh đám cưới chuột, cảnh đền đài nguy nga, muông thú vui vầy… Sự phối hợp nhuần nhuyễn, hợp lý các giải pháp kỹ thuật đã đạt hiệu quả cao, tạo cho ngôi đình nhiều nét đặc sắc, nâng cao giá trị kiến trúc thẩm mỹ của ngôi đình.
Lễ hội đình Trải hàng năm được tổ chức từ ngày 11 đến 15 tháng 2 âm lịch với nghi thức trang trọng. Cùng với tế lễ, nhân dân địa phương còn tổ chức rước kiệu thánh. Phần hội được tổ chức phong phú, đa dạng với các trò chơi truyền thống như đánh cờ người, bịt mắt đập niêu, đốt pháo cầu, đánh đu, bắt vịt… Các trò hội đều thu hút rất đông người tham gia, trong đó vui nhất và hào hứng nhất là trò đốt pháo cầu. Lễ hội đình Trải là dịp để nhân dân tưởng nhớ những người có công với dân với nước, động viên mọi người phấn đấu xây dựng quê hương, đất nước.
Trong công cuộc đổi mới, cán bộ và nhân dân làng Thọ Lão đã đoàn kết chung tay xây dựng và phát triển kinh tế, xoá đói giảm nghèo, xây dựng đời sống mới. Cùng với đó, người dân làng Thọ Lão thường xuyên tôn tạo để ngôi đình ngày càng khang trang, bề thế. Các hạng mục tôn tạo đều theo phong cách cổ truyền dân tộc, nhiều nghi thức tế lễ, trò chơi dân gian đã được khôi phục, thu hút khách tham quan tới ngày càng đông. Ngày 20/8/2013, bộ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã ban hành Quyết định số 2837/QĐ-BVHTTDL xếp hạng di tích quốc gia (loại hình kiến trúc nghệ thuật) đình Trải, xã Hoàng Tây, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam. Đây là niềm vinh dự, tự hào, động viên các thế hệ người dân làng Thọ Lão ra sức chăm lo, tu bổ, tôn tạo, gìn giữ ngôi đình ngày càng uy nghi, cổ kính, xứng đáng với vẻ đẹp và giá trị lịch sử - văn hoá của  di tích./.
Mai Thi