Thực hiện Nghị quyết số 21/NQ-CP ngày 21/3/2016 của Chính phủ về phân cấp quản lý nhà nước, Bộ Xây dựng phân cấp, ủy quyền cho UBND cấp tỉnh các nội dung về thẩm quyền thẩm định dự án, cấp chứng chỉ hành nghề, phân hạng nhà chung cư và quyết định phân loại đô thị.
Về phân cấp thẩm định thiết kế xây dựng
Bộ Xây dựng đã ban hành Thông tư số 18/2016/TT-BXD ngày 30/6/2016 quy định chi tiết và hướng dẫn một số nội dung về thẩm định, phê duyệt dự án và thiết kế, dự toán xây dựng công trình, trong đó quy định cơ quan chuyên môn về xây dựng thuộc Bộ quản lý công trình xây dựng chuyên ngành có thể đề xuất với người có thẩm quyền quyết định phân cấp cho Sở quản lý công trình xây dựng chuyên ngành thẩm định Báo cáo kinh tế kỹ thuật đầu tư xây dựng công trình từ cấp II trở xuống, UBND cấp tỉnh quyết định việc thực hiện phân cấp hoặc ủy quyền thẩm định dự án và thiết kế, dự toán xây dựng đối với các dự án, công trình thuộc thẩm quyền thẩm định của các Sở quản lý công trình xây dựng chuyên ngành.
Nghị định số 42/2017/NĐ-CP ngày 05/4/2017 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 59/2015/NĐ-CP ngày 18/6/2015 của Chính phủ về quản lý dự án đầu tư xây dựng, đã tăng cường phân cấp cho địa phương trong thẩm định thiết kế xây dựng nhằm giảm chi phí đi lại, thời gian thực hiện thủ tục, tạo điều kiện cho DN trong triển khai thực hiện dự án tại địa phương.
Nghị định số 100/2018/NĐ-CP ngày 16/7/2018 sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ một số quy định về điều kiện đầu tư kinh doanh trong các lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Xây dựng, trong đó đã phân cấp thẩm quyền cấp chứng chỉ hành nghề hạng II, hạng III của cá nhân nước ngoài cho Sở Xây dựng.
Thông tư số 31/2016/TT-BXD ngày 30/12/2016 của Bộ Xây dựng quy định phân hạng và công nhận hạng nhà chung cư (có hiệu lực thi hành ngày 15/02/2017) quy định nội dung về phân cấp thẩm quyền công nhận việc phân hạng nhà chung cư cho cơ quan quản lý nhà ở cấp tỉnh, đã quy định thẩm quyền công nhận hạng nhà chung cư là Sở Xây dựng tỉnh thành nơi có nhà chung cư.
Khoản 3 Điều 11 Nghị quyết số 1210/2016/UBTVQH13 ngày 25/5/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về phân loại đô thị đã quy định: “Chủ tịch UBND cấp tỉnh quyết định công nhận đô thị loại V”.
Ngoài ra, Bộ Xây dựng đã trình Chính phủ ban hành Nghị định số 81/2017/NĐ-CP ngày 17/7/2017 quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Xây dựng bảo đảm quản lý thống nhất, thông suốt, hiệu quả, loại bỏ chồng chéo chức năng, nhiệm vụ giữa Bộ Xây dựng với các Bộ có liên quan và giữa Sở Xây dựng với các Sở có liên quan, bảo đảm một việc chỉ do một cơ quan chủ trì, chịu trách nhiệm chính, tránh bỏ sót chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước.
Phân cấp phải phù hợp với chủ trương của Chính phủ
Về các kiến nghị của UBND TP Hà Nội như, đề nghị ủy quyền cho chính quyền đô thị phê duyệt điều chỉnh cục bộ Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô và các quy hoạch xây dựng, quy hoạch chuyên ngành thuộc thẩm quyền phê duyệt của Thủ tướng Chính phủ sau khi có ý kiến thống nhất của Bộ Xây dựng và các Bộ quản lý chuyên ngành. Bộ Xây dựng cho biết, cần giữ nguyên quy định hiện hành, không thực hiện phân cấp, ủy quyền vì quy định hiện hành phù hợp với thẩm quyền phê duyệt quy hoạch tỉnh của Luật Quy hoạch năm 2017.
UBND TP Hà Nội đề nghị phân cấp cho Hà Nội được xã hội hóa, giao các đơn vị có năng lực tổ chức lập các quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết... phù hợp với năng lực, nhu cầu đầu tư. Bộ Xây dựng đề nghị giữ nguyên theo quy định hiện hành, do việc xã hội hóa trong tổ chức lập quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị như quy định hiện hành tại Luật Quy hoạch đô thị, Luật Xây dựng là phù hợp với quy định tại Luật Quy hoạch năm 2017.
UBND TP Hà Nội cũng đề nghị phân cấp cho Hà Nội quyết định hình thức chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại là nhà ở thấp tầng, khu đô thị sinh thái có quy mô trên 10ha nộp tiền tương đương quỹ đất 20% phát triển nhà ở xã hội và cân đối quỹ đất tại các dự án khu nhà ở xã hội tập trung, khu nhà ở công nhân, sinh viên. Bộ Xây dựng đề nghị giữ nguyên theo quy định hiện hành vì kiến nghị không phù hợp với chủ trương của Chính phủ về phát triển nhà ở xã hội theo hướng gắn kết giữa phát triển nhà ở thương mại và nhà ở xã hội để đảm bảo sự đồng bộ về hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, không có sự phân biệt giữa những người có điều kiện kinh tế khá giả và người có thu nhập thấp mua, thuê mua nhà ở xã hội.
Một số nội dung đề xuất khác của UBND TP Hà Nội liên quan đến phân cấp phê duyệt dự toán chi phí lập quy hoạch đối với các đồ án quy hoạch đặc thù có yếu tố tư vấn nước ngoài sau khi có kết quả thẩm tra của Viện Kinh tế Xây dựng (Bộ Xây dựng), phân cấp điều chỉnh dự án xây dựng nhà ở thương mại sang nhà ở xã hội và nhà ở phục vụ tái định cư, điều chỉnh cơ cấu diện tích sàn xây dựng nhà ở thương mại, nhà ở xã hội đối với các dự án xây dựng nhà ở trên 500 căn. Bộ Xây dựng sẽ nghiên cứu, xem xét trong quá trình sửa đổi, bổ sung Thông tư số 05/2017/TT-BXD về hướng dẫn xác định, quản lý chi phí quy hoạch xây dựng và quy hoạch đô thị, Nghị định số 99/2015/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Nhà ở.
