Skip Ribbon Commands
Skip to main content

Hồ Xanh

Lịch sử - Văn hóa Danh nhân Hà Nam  
Hồ Xanh

Họ tên thật của Hồ Xanh (1901-1942) là Nguyễn Văn Nheo, thường dùng tên họ là Nguyễn Thượng Cát; Nhà giáo. Ông là nhà báo, nhà văn và làm nghề làm nghề dạy học nên được gọi là giáo Cát; khi viết báo ký bút danh Hồ Xanh. Ông quê ở làng Mễ Tràng, xã Liêm Chính, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam.

Hồ Xanh dạy học ở thị xã Phủ Lý, có nhiều đóng góp cho hoạt động đấu tranh hợp pháp của tổ chức Đảng Cộng sản tại địa phương Hà Nam thời kỳ 1936-1939.       

Ngoài dạy học Hồ Xanh còn dịch sách (dịch tư bản của K. Marx), viết bài cho các báo Hà Nội, tham gia vào các cuộc tranh luận về duy tâm và duy vật, cuộc tranh luận vị nghệ thuật và nghệ thuật vị nhân sinh trên báo chí đương thời.

Năm 1940, ông bị chính quyền thực dân dùng lệnh điều động để đẩy lên Hà Giang dạy học. Hồ Giang lên đó 2 năm, bị sốt rét xin nghỉ về Phủ Lý chữa bệnh, và qua đời tại Phủ Lý

Di sản ngòi bút của Hồ Xanh hiện còn chưa được tập hợp lại. Ông được xem là một trong những tác giả của dòng văn học cách mạng do Đảng Cộng sản lãnh đạo. Một số sáng tác thơ của ông thể hiện chủ trương lấy cảm hứng từ đời sống những người lao động:

                                   “Nước mắt của anh em vô sản
                                    Là nguồn thơ chảy ra vô hạn”
                                                                                    (Với nhà thi sĩ)

Các bài tham gia tranh luận học thuật của ông tuy không có vai trò quyết định nhưng cũng có đặc sắc riêng.