Các mỏ than bùn ở Hà Nam

 

1. Mỏ than bùn Ba Sao

Mỏ than bùn Ba Sao được khảo sát năm 1967 và có những đặc điểm cấu trúc, tính chất hóa lý đặc trưng cho cả hai mỏ. Thung lũng than bùn Ba Sao dài 2 km, rộng 1 - 2 km, nằm trên địa hình cacxtơ, bề mặt lồi lõm, chỗ dày nhất là 1,5 m, chỗ mỏng nhất chỉ đạt 0,05 m. Than bùn chỉ tập trung ở vùng trũng ngập nước. Mặt cắt điển hình qua các công trình khai đào gồm 3 lớp từ dưới lên:

• Sét màu xám, xám đen lẫn nhiều thực vật hóa than, đôi chỗ lẫn cát, không dẻo mịn;
• Sét xám trắng, đôi  chỗ lẫn ít cát và tạp chất sét mịn dẻo khá tốt, chiều dày 0,2-1,4 m;
• Lớp than bùn màu xám đen, xám nâu, độ dày không ổn định (0,05 - 1,5 m) lẫn nhiều thực vật chưa được phân hủy hoàn toàn, bở, xốp nhẹ. Do ảnh hưởng của nước nên than bùn có nhiều chỗ sền sệt giống bùn nhão.

Lớp than bùn hầu như nằm ngang trên bề mặt thung lũng có chiều dày lớn dần từ Đông Bắc sang Tây Nam.

Mỏ than bùn Ba Sao được phân bố trên hai khu vực:

• Khu Tây Nam Tam Trúc (Ba Sao): Than bùn tập trung thành những ổ thấu kính nhỏ, phân bố không đều và có trữ lượng khoảng 172,058 m³.
• Khu Đông Nam Tam Trúc (Ba Sao): Theo cột địa tầng chung thì lớp than bùn thối nằm dưới lớp đất sét dày 1,5 - 3,5 m, chiều dày lớp than bùn khoảng 1 - 12 m.

Thành phần NPK trong than bùn Ba Sao có giá trị trung bình như sau: P₂O₅: 0,814%, N: 1,29%, K₂O: 1,48%, axit humic: 1,96%. Mỏ than Ba Sao có khoảng trữ lượng 0,262 triệu tấn.

2. Mỏ than bùn hồ Liên Sơn

Mỏ than bùn hồ Liên Sơn được khảo sát năm 1999. Tại đây than bùn phân bố dọc ven hồ Liên Sơn theo hướng Bắc - Nam, song tập trung chủ yếu ở phần phía Nam của hồ. Khu vực tập trung nhiều hơn cả có chiều dài 800 - 900 m, rộng 200 -300 m. Trên và dưới lớp than là sét bột màu đen, xám đen. Lớp than bùn màu nâu, xám nâu đen, dày gần 2m, còn chứa nhiều thực vật chưa phân hủy hết. Mỏ than bùn hồ Liên Sơn có trữ lượng khoảng 7,296 triệu tấn.

So với than bùn nhiều khu vực khác như Chương Mỹ, Xuân Mai thuộc Hà Nội, thành phần của than bùn tại các mỏ ở Hà Nam có chất lượng tốt hơn. Than bùn Ba Sao và hồ Liên Sơn có thể làm chất đốt hoặc làm phân bón vi sinh.