Theo thống kê của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, toàn tỉnh có 84.560 người được hưởng chính sách an sinh xã hội; trong đó 35.030 đối tượng người có công, đối tượng bảo trợ xã hội và hộ nghèo đã được cấp tài khoản để chi trả trợ cấp an sinh xã hội không dùng tiền mặt. Tính đến ngày 20/02/2024, trong số những đối tượng đã được cấp tài khoản có 17.882 đối tượng đã được chi trả qua tài khoản với tổng số tiền 51.931.587.836 đồng. Người dân thuộc diện hưởng chính sách trợ cấp an sinh xã hội được nhận trợ cấp đầy đủ, nhanh chóng, đúng số tiền theo danh sách chi trả do ngành Lao động - Thương binh và Xã hội cung cấp. Công tác tổ chức chi trả được thực hiện khoa học và hợp lý, đảm bảo an toàn, tiết kiệm thời gian của người nhận trợ cấp an sinh xã hội.
Đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt trong chi trả chế độ đối với đối tượng hưởng chính sách an sinh xã hội là xu hướng ứng dụng trong chuyển đổi số, đồng thời, từng bước cải cách và đơn giản hóa thủ tục hành chính, giấy tờ cho người dân trong tiếp cận các chính sách an sinh xã hội. Trong thời gian qua, các sở, ngành, địa phương đã chủ động tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả các mặt công tác Đề án 06 và các mô hình trên địa bàn tỉnh, chú trọng triển khai quyết liệt các giải pháp, mô hình thanh toán không dùng tiền mặt để thúc đẩy chuyển đổi số; đẩy mạnh công tác tuyên truyền về tiện ích của Đề án 06 mang lại; vận động, khuyến khích người nhận chế độ an sinh xã hội, các chế độ bảo hiểm xã hội, trợ cấp thất nghiệp... qua phương thức thanh toán không dùng tiền mặt; đồng thời phối hợp mở tài khoản ATM và chi trả lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội qua tài khoản ngân hàng.
Về phương thức thanh toán, việc chi trả ưu đãi an sinh xã hội được thực hiện bởi các đơn vị Nhà nước và dịch vụ bưu chính công ích đảm bảo tính chuyên nghiệp. Đặc biệt là được quản lý thống nhất, đảm bảo an toàn các nguồn tiền chi trả do cơ quan Lao động - Thương binh và Xã hội quản lý. Với chủ trương của Đảng, Nhà nước là “đem lại lợi ích tối đa cho người dân", các trường hợp được hưởng ưu đãi xã hội khi đăng ký tài khoản để nhận chi trả ưu đãi an sinh xã hội cũng sẽ được miễn phí toàn bộ các chi phí liên quan đến mở thẻ, duy trì thẻ và phí rút tiền tại các điểm rút tiền của ngân hàng trong quá trình sử dụng.
Khách hàng giao dịch tại máy ATM, Ngân hàng Viettinbank chi nhánh Hà Nam
Việc chi trả an sinh xã hội không dùng tiền mặt cũng đảm bảo an ninh, an toàn và hiệu quả hoạt động của các hệ thống thanh quyết toán, các dịch vụ, phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt; tránh tình trạng mất cắp, giảm chi phí in ấn và vận chuyển tiền mặt. Sử dụng các phương thức thanh toán điện tử cũng giúp tăng tính minh bạch và hiệu quả trong việc quản lý chi trả của Nhà nước; khẳng định quyền an sinh của người dân với tinh thần “không để ai bị bỏ lại phía sau". Đồng thời, nâng cao hiệu quả quản lý, giám sát của các cơ quan quản lý nhà nước, minh bạch hóa các hoạt động thanh toán và thu nhập cá nhân, bảo đảm chi trả đúng đối tượng, góp phần vào công tác phòng, chống tham nhũng và tội phạm kinh tế trên địa bàn tỉnh.
Bên cạnh những thuận lợi, thực tế ghi nhận quá trình triển khai thực hiện chi trả an sinh xã hội không dùng tiền mặt cũng vẫn còn nhiều khó khăn cần tháo gỡ về cơ sở vật chất, hạ tầng, đường truyền... Các đối tượng hưởng chính sách hỗ trợ phần lớn là người cao tuổi, đối tượng yếu thế... gặp nhiều khó khăn trong việc sử dụng thiết bị di động để làm công cụ giao dịch. Một số đối tượng như người cao tuổi, khuyết tật, tâm thần, trẻ em... cần phải thực hiện thủ tục ủy quyền hoặc xác nhận hoàn cảnh để thân nhân (người trực tiếp nuôi dưỡng) có thể đứng ra nhận thay tiền trợ cấp qua tài khoản ủy quyền.
Để tạo điều kiện thuận lợi, hỗ trợ cho người hưởng chính sách khi tiếp cận dịch vụ này (như việc đi lại rút tiền, hỗ trợ phí quản lý tài khoản hàng tháng....), trước mắt UBND tỉnh đã yêu cầu Ngân hàng nhà nước Chi nhánh Hà Nam chỉ đạo các ngân hàng đảm bảo nhu cầu tối thiểu số lượng các cây ATM trên địa bàn để phục vụ người dân, cam kết miễn phí mở tài khoản, miễn phí quản lý tài khoản năm đầu, đồng thời tiếp tục tuyên truyền, vận động nhân dân chuyển sang sử dụng tài khoản để thanh toán, thu chi không dùng tiền mặt.
Đối với các trường hợp già yếu không có khả năng tiếp cận dịch vụ này, muốn ủy quyền cho người thân đại diện hợp pháp, đề nghị UBND cấp xã chỉ đạo cán bộ tư pháp hướng dẫn trình tự, thủ tục ủy quyền theo quy định của pháp luật. Khi gặp khó khăn, vướng mắc trong việc đăng ký nhận chi trả an sinh xã hội không dùng tiền mặt, người dân có thể liên hệ với UBND, Công an phường/xã/thị trấn nơi cư trú để được hướng dẫn, hỗ trợ.
Có thể khẳng định, việc thanh toán không dùng tiền mặt cho người dân thuộc diện được hưởng chính sách an sinh xã hội do ngành Lao động, Thương binh và Xã hội quản lý là một trong những nhiệm vụ thúc đẩy chuyển đổi số trong chi trả an sinh xã hội không dùng tiền mặt; tạo điều kiện để người dân tiếp cận các dịch vụ xã hội một cách nhanh chóng, thuận lợi, thụ hưởng và nhận định đúng các chính sách của Đảng và Nhà nước. Đây cũng là giải pháp thúc đẩy chuyển đổi số trên địa bàn tỉnh cũng như góp phần thực hiện tốt Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2021-2025 của Thủ tướng Chính phủ./.
Lương Hậu
